Türkiye’de 20 milyon kişi ya kiralık evlerde yaşıyor ya da işyeri için mülk sahibine kira ödüyor.
Kira, hem vatandaş için hem de esnaf ve işletmeler için önemli bir gider. Ekim-kasım ayları kira kontratlarının yoğun şekilde yenilendiği dönem. Her yıl yenilenen kiranın ne kadar artacağı ise hep kafaları karıştırıyor. Ancak bunun yasal bir sınırı var ve bu sınır 1 Temmuz 2012’de çıkan yeni Borçlar Kanunu ile belirlenmiş durumda.
ÜFE’YE BAKILIYOR
Taraflar anlaşsa da zam bu sınırı aşamaz. Borçlar Kanunu’nun 344’üncü maddesinde konut için kira artışının, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Üretici Fiyat Endeksi’ne (ÜFE) göre yapılacağı belirtiliyor. ÜFE, her ay açıklanan enflasyonla karıştırılmamalı. En çok yanlış bu konuda yapılıyor. ‘ÜFE ve TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ortalaması alınacak’ diyen de konuyu yanlış biliyor demektir.
12 AYLIK ORTALAMA
Posta Gazetesi’nin haberine göre; ÜFE’de aylık veya yıllık orana değil, 12 aylık ortalamaya bakılacak. bu rakam da 4 Kasım’da yüzde 23.73 olarak açıklandı. Bir önceki ay bu oran yüzde 21.36’ydı. Sözleşmesi bu ay bitecek olanlar yüzde 23.73’le yenileyecek. 1000 liralık kira 1237 lira olacak. Yıllıkta ek maliyet 2848 lira. Yüzde 23.73 tavan artış. Yani mülk sahibi ve kiracı daha düşük bedele de anlaşabilir. Ama daha yüksek artış için yargı yolu açık. bu konuda Yargıtay’ın emsal kararları mevcut.
YENİ DÜZENLEME BEKLENİYOR
Yeni ekonomi Programı’nda (YEP), kira artışının ÜFE yerine TÜFE’ye endeksleneceği yer almıştı. 12 aylık ortalama TÜFe’ye göre kira artışı uygulaması başlamış olsaydı kira artışı en çok yüzde 14.90 olabilecekti. Bu durumda yılda 1059 lira kiracının cebinde kalacaktı. Öte yandan borçlar Kanunu’ndaki kira artış maddesinin uygulanması işyerleri için 2020 yılında yürürlüğe girecek.
