Muğla Milletvekili Gizem Özcan, Türkiye Çevre Ajansı tarafından Göcek ve Dalaman
koylarında yürütülen ve kıyı ekosistemine zarar verdiği gerekçesiyle kamuoyunun tepkisini
çeken Mapa-Şamandıra Sistemlerinin Kurulması ve İşletilmesi Projesi hakkında, Çevre,
Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle Türkiye Büyük
Millet Meclisi’ne yazılı soru önergesi verdi.
Özcan, proje hakkında verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararının bilimsel temelden yoksun
olduğunu ve yargı süreci devam ederken başlatılan inşa faaliyetlerinin çevre hukukunu ihlal
ettiğini, yargı denetimini etkisizleştirdiğini ve kamu zararına kapı araladığını vurguladı.
“Yargı süreci devam ederken deniz tabanına beton döşeniyor”
Muğla 2. İdare Mahkemesi’nde açılan davada bilirkişi keşfi kararı alınmasına rağmen keşif
günü halen belirlenmediğine dikkat çeken Özcan, “geri dönülmesi imkânsız zarar” vurgusuyla
yapılan yürütmenin durdurulması başvurularının da yanıtsız bırakıldığını belirtti. Özcan,
Anayasa’nın 125. maddesi ve İYUK 27. maddesi uyarınca idari işlemlerin yargı denetimine
tabi olması gerektiğini, ancak bu süreçte fiili bir “yargısal pasiflik” yaşandığını ifade etti.
Özel Şirket Lehine Kamusal Alan Kaybı mı?
Özcan’ın paylaştığı bilgilere göre;
• Projenin yürütüldüğü alan, Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi içinde yer
alıyor ve deniz çayırları, deniz kaplumbağaları ile Akdeniz foklarının yaşama-üreme
alanlarını kapsıyor.
• ÇED süreci sadece 23 gün gibi kısa bir sürede tamamlanarak “ÇED Gerekli Değildir”
kararı verildi.
• Proje ile bölgede 918 mapa, 891 şamandıra, 857 tonoz ve 22 yüzer iskele kurulacak.
Böylece yat bağlama kapasitesi 1142’den 2006’ya çıkarılacak.
• Proje kapsamındaki faaliyetler sonucu deniz kirliliğinin artacağı, altyapı yetersizliği
nedeniyle atık yönetiminin nasıl sağlanacağına dair herhangi bir açıklamanın bulunmadığı,
yerel halkın ve küçük teknecilerin dışlanacağı ifade edildi.
• Daha önce benzer bir uygulama MUÇEV tarafından ihaleyle özelleştirilmeye
çalışılmış, açılan dava sonucu ihaleler geri çekilmişti. Ancak iptal edilen bu sistem şimdi
Türkiye Çevre Ajansı üzerinden hayata geçiriliyor.
“Bütün koylar marinalaşacak mı?”
CHP’li Özcan, projenin kamuoyundan gizlenerek, çevre koruma ilkeleri göz ardı edilerek ve
yerel paydaşlar dahil edilmeden hazırlandığını savundu. Özcan, Bakan Kurum’a şu kritik
soruları yöneltti:
1. Türkiye Çevre Ajansı tarafından yürütülen Göcek-Dalaman Koyları Mapa-Şamandıra
Projesi hakkında Muğla Valiliği’nce verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararının dayanakları
nelerdir? Bu kararın verilmesine esas teşkil eden bilimsel veya teknik raporları kamuoyuyla
paylaşacak mısınız?
2. Projenin deniz zeminine beton bloklar yerleştirilmesi gibi geri dönülmesi mümkün
olmayan fiziksel müdahaleleri içerdiği bilindiği halde, neden ÇED süreci işletilmemiştir?
Proje kapsamında hangi çevresel etki değerlendirme kriterleri gözetilmiştir?
3. Proje hazırlanış aşamasında, yerel yönetimler, yerel sivil toplum örgütleri, meslek
kuruluşları ve kooperatiflerin görüşlerine başvurulmuş mudur? Başvurulmamışsa neden
başvurulmamıştır?
4. Proje sahasında inşa faaliyetlerinin, yargı süreci ve yürütmenin durdurulması talebi
sürerken başlatılmış olması Bakanlığınızın bilgisi dahilinde midir? Bu faaliyetlere başlanması
yönünde Bakanlığınızdan herhangi bir izin, onay veya yazılı görüş verilmiş midir?
5. Deniz tabanına beton bloklar yerleştirilmesi, kıyı mevzuatı, çevre mevzuatı ve doğal
sit alanlarının korunmasına ilişkin yürürlükteki mevzuata uygun mudur?
6. 22 koyda yapılması planlanan 22 yüzer iskelenin kullanalım amacına dönük
kamuoyuna neden bir açıklama yapılmamıştır? Bütün bunlar tüm koyların marinalaşması
anlamına gelmeyecek midir?
7. Mapa-şamandıra sistemleri kurulurken kıyıların kamu yararına kullanımına, ekosistem
dengelerine ve kıyı balıkçılığına, , günübirlik tekneciliğe, mavi tur tekneciliğine ve amatör
denizciliğe etkileri hakkında Bakanlığınızca yapılmış bir değerlendirme mevcut mudur?
8. Proje kapsamında inşa faaliyetleri sürerken yürütmenin durdurulması taleplerine
ilişkin yargı süreci neden beklenmemiştir? Mahkeme kararları beklenmeden başlatılan bu
faaliyetler kamu zararına neden olursa sorumluluk kimde olacaktır?
9. Bakanlığınızın denetiminde olan Türkiye Çevre Ajansı'nın bu projedeki
uygulamalarının, çevresel etkiler bakımından halk sağlığı, deniz yaşamı ve kıyı koruma
açısından oluşturabileceği olası riskler hakkında bilimsel bir analiz yapılmış mıdır?
