‘Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Kanun teklifinde yer alan ‘imar hakkı aktarımı’ düzenlemesi ile vatandaşlarla yaşanan hukuki anlaşmazlıkların, kamu kurumları ve yerel yönetimler üzerine mali yük oluşturmadan çözümü amaçlanıyor.
İşte kabul edilen düzenlemeler:
-Köy Kanunu’nda değişiklik yapılarak, köyde ikamet eden ve köy nüfusuna kayıtlı olup evi bulunmayan ihtiyaç sahiplerine satılan taşınmazlar üzerinde bina yapmayanlara veya taksitlerini ödemeyen hak sahiplerine 31 Aralık 2028’e kadar ek süre tanınıyor.
-Belediye sınırları içinde veya dışında, belediyelere, Hazine’ye, özel idarelere, özel bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak izinsiz yapılar, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, belediyeler veya il özel idarelerince yıkılabilecek.
-Katma Değer Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Kentsel Dönüşüm Başkanlığına yapılan arsa ve arazi teslimleri katma değer vergisinden muaf tutuluyor.
-İmar hakkı aktarımı yapılırken, alıcı parselin emsale esas inşaat alanı en fazla imar planı ile belirlenmiş oranlar kadar artırılabilecek ve bu oran alıcı parselin yüzde 30’unu geçemeyecek.
-İmar Kanunu’nda yapılan değişiklikle, düzenleme ortaklık payları, bölgenin ihtiyacı olan kamu hizmet alanları için ayrılacak.
-Taşınmaz maliklerinin talebi üzerine yapılan imar planı değişikliklerinde, değer artış payı olarak yüzde 90 oranında bir bedel alınacak.
-Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararları dikkate alınarak, elektronik haberleşme altyapılarında yapı ruhsatı alınması maddesi düzenlendi.
-Yapı Denetimi Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle, yapı denetim kuruluşlarına uygulanacak idari para cezaları artırıldı.
-Bir ilde faaliyet gösterebilecek yapı denetim kuruluşu sayısı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenecek.
-Ulusal Coğrafi Veri Sorumluluk Matrisi kapsamındaki coğrafi verilerin toplanması, üretilmesi, paylaşılması veya satılması, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın iznine tabi olacak.
“TAPULU EVİNİZ BİR ARSAYLA DEĞİŞEBİLİR”
Konuyla ilgili T24’e konuşan Anayasa Hukukçusu Tolga Şirin ise kanun teklifinde söz konusu maddedeki “imar hakkı aktarımı” konulu hükmünün taşınmazlara keyfi el atmalara fazlasıyla müsait olduğunu belirterek, “Bir sabah tapulu evinizin, “imar hakkı aktarımı” ile şehrin ücra köşesindeki bir arsayla değiştirildiğine tanıklık edebilirsiniz” ifadelerini kullanmıştı.
8 farklı kanunda değişiklik veya düzenleme içeren ve 26 maddeden oluşan ‘Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Kanunda yer alan ‘imar hakkı aktarımı’ ile özellikle yerleşim alanlarının içinde olup, imar planlarında kamu hizmet alanlarına ayrılan ancak yıllardır kamu eline geçmemiş vatandaş mülkiyetleri bulunuyor.
‘İMAR HAKKI AKTARIMI’ TANIMI
Düzenlemeler, vatandaşların mülkiyetinde olup da, 1/ 1000 ölçekli uygulama imar planında; okul, hastane, sosyal ve kültürel tesis alanı, Resmi Kurum, İdari Tesis, belediye hizmet alanı gibi kamu eline geçmesi gereken yerler için yapıldı. Bu alanlar kamu kurumlarının ve yerel yönetimlerin planladıkları veya yatırım programlarında bulunmayan veya stratejik olarak planladıkları ihtiyaçlarından fazla alanlar olması nedeniyle de yıllardır kamulaştırılmayan alanlardan oluşuyor. Yıllardır kamulaştırmaya konu edilmeyen bu alanlar, vatandaşların mülkiyet haklarının süresi belli olmayan bir şekilde kısıtlanmasına sebebiyet vermekte iken bu durum da kamu kurum ve yerel yönetimler ile vatandaşları uzun yıllar sürecek kamulaştırmasız el atma davaları ile karşı karşıya getiriyor.
‘İMAR HAKKI AKTARIMI İLE NE AMAÇLANIYOR’
2019 yılında imar kanununa getirilen düzenleme ile bu gibi yeni mağduriyetlerin oluşmasının önüne geçilmesi amaçlanıyor. Ancak 2019 yılından önce kamu hizmet alanı olarak ayrılan fakat imar kanununun öngördüğü 5 yıllık imar programları kapsamında kamu eline geçemeyen bu alanların çözümü konusundaki belirsizlikler vatandaşların mağduriyetlerine sebep oluyor. İmar Hakkı Aktarımı düzenlemesi ile amaçlanan; kamu kurumları, yerel yönetimler ile vatandaşların hukuki olarak karşı karşıya getiren anlaşmazlıkları yine kurumlar ve yerel yönetimlere mali yük getirmeden çözüme kavuşturmak.
TESPİT BEDELİ DEĞER ESASLI BİR YÖNTEM İLE AKTARILACAK
İmar Planlarında kamu hizmet alanlarına ayrılmış ancak kamu eline henüz geçişi sağlanamamış, içerisinde vatandaş mülkiyetlerinin bulunduğu bu yerlerin kamulaştırma işlemi, kamulaştırma kanunu kapsamında yapılmakta. Burada İmar hakkı aktarımına konu kamulaştırma kanunu kapsamında tespit edilen bedeldir. Tespit edilen bedel, yine aynı değere karşılık gelen ve yeri plan onamaya yetkili idarelerce bir imar planı kararı ile belirlenmiş alan/ alanlara değer esaslı bir yöntem ile aktarılacak. İmar hakkı aktarımı iş ve işlem süreçleri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yayımlanacak yönetmelik ile belirlenecek.
Ayrıca alınan bilgiye göre, bedel anlamında tesis edilecek tüm işlemler kamulaştırma kanunu, SPK mevzuatı, gayrimenkul değerleme esaslarına göre tesis edileceği için ‘değer’ anlamında asılsız iddialara itibar edilmemesi tavsiye edildi.
